2.1. Υπερβολική προσωπική εμπλοκή


Δύο προβλήματα μπορεί να ανακύψουν όταν δουλεύουμε πάνω στην ιδέα ενός ρεπορτάζ. Πρώτον, τα συναισθήματα μπορεί να παρεμβαίνουν και να επηρεάζουν την ισορροπία της έρευνας. Μπορεί να έχετε θυμώσει τόσο πολύ με τη συμπεριφορά των δημόσιων λειτουργών ώστε το ρεπορτάζ να είναι γεμάτο με χολή αντί με γεγονότα. Μην προδώσετε τα βασικά αξιώματα της δημοσιογραφίας — αντιμετωπίστε τα συναισθήματά σας, μιλήστε σε συμβούλους ή συναδέλφους που εμπιστεύεστε και κάντε ό,τι μπορείτε για να βεβαιωθείτε ότι το θέμα βασίζεται σε γεγονότα.

Άλλο πιθανό πρόβλημα είναι να μην είναι αντιπροσωπευτική μια ατομική εμπειρία. Είναι χρήσιμο να καταλάβουμε πόσοι άνθρωποι επηρεάζονται με αντίστοιχο τρόπο. Σας αντιμετώπισαν με κάποιον τρόπο επειδή είστε δημοσιογράφος, άντρας ή μορφωμένος; Είχαν άλλοι αντίστοιχες εμπειρίες; Το πρόβλημα εμφανίζεται καθημερινά ή ήταν η δική σας περίπτωση ένα μεμονωμένο περιστατικό; Διευρύνετε το ρεπορτάζ πέρα από μία μόνο περίπτωση. Οι προσωπικές εμπειρίες είναι καλό υλικό για άρθρα γνώμης, όχι για ερευνητικό ρεπορτάζ. Για να κάνετε σωστό ρεπορτάζ, αναζητήστε τους λόγους, κατανοήστε το πλαίσιο και μιλήστε με διάφορους ανθρώπους, για να είστε βέβαιοι ότι η τελική ιστορία αντανακλά κάτι περισσότερο από μια προσωπική πικρία.

Αυτό ισχύει και για ανεκδοτολογικά ή ανεπιβεβαίωτα στοιχεία που σας δίνουν συνάδελφοι και φίλοι. Οι εμπειρίες τους είναι πραγματικές αλλά ενδέχεται να είναι μεροληπτικές και μη αντιπροσωπευτικές. Επιπλέον, αποφύγετε πληροφορίες από δεύτερο χέρι που σας δίνουν φίλοι που μπορεί να μην έχουν άμεση αντίληψη ενός ζητήματος ή προβλήματος. Αν δεν μπορούμε να βρούμε από ποιον συγκεκριμένο άνθρωπο, από τον οποίον να μπορούμε να πάρουμε και συνέντευξη, ξεκίνησε η ανεκδοτολογική πληροφορία, τότε δεν είναι παρά φημολογία ή αστικός μύθος. Οι εμπειρίες μπορεί να αποτελέσουν αφετηρία μιας καλής έρευνας — αλλά μόνο αφετηρία.

Επιπλέον, δώστε προσοχή στην παρακάτω συμβουλή του Centre for Investigative Journalism – CIJ: «Κάποιοι γνωστοί σας μπορεί να κάνουν δουλειές στις οποίες η υποχρέωση για εχεμύθεια είναι κομμάτι της δουλειάς… ένας αστυνομικός, για παράδειγμα. Οπότε, σκεφτείτε πρώτα πώς χρησιμοποιείτε τους ανθρώπους που ξέρετε, και μην υποθέτετε ότι, απλώς επειδή κάποιος είναι φίλος ή γείτονας, δεν έχει πρόβλημα να σας βοηθήσει — μπορεί να γίνει η ζωή τους δύσκολη. Να ζητάτε πάντα άδεια πριν χρησιμοποιήσετε την προσωπική ιστορία κάποιου.»