2. Να Το Κάνετε Μόνος ή να Φτιάξετε Ομάδα;

2. Να Το Κάνετε Μόνος ή να Φτιάξετε Ομάδα;


Υπάρχουν πολλοί σημαντικοί λόγοι, για να κάνετε ένα ερευνητικό ρεπορτάζ μόνοι σας:

  • >   Η κλίμακα είναι διαχειρίσιμη
  • >   Έχετε τους περισσότερους, ή και όλους, τους πόρους και τις επαφές που χρειάζεστε
  • >   Δεν είστε σίγουρος, αν μπορείτε να εμπιστευτείτε τους συναδέλφους σας

Ωστόσο, ένα ερευνητικό ρεπορτάζ μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που μπορεί να ερευνήσει ένας άνθρωπος. Αν έχετε περισσότερα χέρια να σας βοηθάνε, το έργο γίνεται πιο διαχειρίσιμο, ενώ και τα περισσότερα μάτια πάνω σε ένα ρεπορτάζ εξασφαλίζουν μια αίσθηση του μέτρου — οπότε ξέρετε ότι δεν έχετε εκτραπεί.

Αν αποφασίσετε να ερευνήσετε ένα θέμα ως ομάδα, πρέπει να γίνουν και άλλα βήματα. Το πρώτο είναι να επιλέξετε έναν διαχειριστή του έργου. Ο άνθρωπος αυτός είναι εξαιρετικά σημαντικός, επειδή θα πρέπει να διασφαλίσει ότι το υλικό που συνεισφέρουν τα μέλη της ομάδας, είναι επαρκές και επί του θέματος, να το συγκεντρώσει και να το συνθέσει. Το δεύτερο βήμα είναι να φροντίσετε να γίνει ένα εργαστήριο στο οποίο τα μέλη της ομάδας θα ανταλλάξουν ιδέες, ώστε να δημιουργηθεί ένας σαφής κατάλογος με τα πράγματα που πρέπει να γίνουν. Θα πρέπει επίσης να καταλήξετε σε ένα σχήμα για αυτή τη διαδικασία:

  • ?   Πότε και πώς θα επικοινωνούν τα μέλη της ομάδας;
  • ?   Πώς γίνεται η επεξεργασία των δεδομένων;
  • ?   Πώς θα χειριστεί η ομάδα εμπόδια και καθυστερήσεις κατά τη διάρκεια της έρευνας;
  • ?  Πώς θα μπορέσουμε να συμφωνήσουμε όλοι για το τελικό ρεπορτάζ;
  • ?   Ποιες δαπάνες θα καλυφθούν;
  • ?   Η ομάδα θα κρυφακούει, θα δουλεύει καλυμμένα, θα πληρώνει για έγγραφα, αν χρειαστεί;

Οι ρόλοι θα πρέπει επίσης να είναι σαφείς, ώστε να αποφευχθούν συγκρούσεις συμφερόντων. Σε περίπτωση που ένα μέλος της ομάδας είναι επίσης και μέλος του διοικητικού συμβουλίου ενός ειδησεογραφικού οργανισμού, θα πρέπει να αυτοεξαιρεθεί από αποφάσεις του ΔΣ που συνδέονται με την έρευνα της ομάδας. Επίσης, η σχέση ανάμεσα στον διαχειριστή του έργου και τη διοίκηση του οργανισμού πρέπει να έχει καθοριστεί σαφώς — ενίοτε και με υπογραφή συμβάσεως.

Η ομάδα θα πρέπει να εξοικειωθεί με το αντικείμενο: Κατανοούν όλοι τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε στην έρευνα; Τι ενδιαφέρον έχουν για το θέμα τα μέλη της ομάδας ως μέλη της κοινωνίας; Θα πρέπει επίσης να συζητηθούν βέλτιστες πρακτικές και κώδικας δεοντολογίας.

Ο διαχειριστής του έργου, ουσιαστικά ο επικεφαλής της έρευνας, πρέπει ανά πάσα στιγμή να έχει εικόνα των στόχων της ομάδας και να την ενημερώνει για τα σχετικά βήματα. Ο διαχειριστής του έργου θα πρέπει να φροντίσει ότι, εν τέλει, το ρεπορτάζ θα βοηθήσει τον κόσμο να καταλάβει καλύτερα ένα τοπικό ζήτημα. Ο διαχειριστής του έργου λειτουργεί επίσης και ως γέφυρα ανάμεσα στα μέλη της ομάδας και την ηγεσία του ειδησεογραφικού οργανισμού.


Ομάδα Α
Spotlight
Ομάδα Β
Panama Papers
Τα ευρήματα της ομάδας Spotlight είναι καλό παράδειγμα ανακάλυψης από μια περιφερειακή ομάδα μίας μόνο αίθουσας σύνταξης.

Το 2002, μια μικρή ομάδα δημοσιογράφων της Boston Globe ανακάλυψε ότι ορισμένοι καρδινάλιοι και επίσκοποι της Καθολικής Αρχιεπισκοπής της Βοστώνης είχαν συστηματικά αποκρύψει τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών από ιερείς.

Μόνο μετά τη δημοσίευση των ρεπορτάζ τους άρχισαν και άλλοι δημοσιογραφικοί φορείς να ερευνούν παρόμοιες περιπτώσεις στην περιοχή τους.

Το 2015, η έρευνα έγινε ταινία με τίτλο «Spotlight».
Τα Panama Papers είναι ένα καλό παράδειγμα διεθνούς συνεργασίας.

Επί έναν χρόνο, περίπου 400 δημοσιογράφοι από περισσότερες από 70 χώρες ερεύνησαν τη διαρροή στοιχείων μιας παναμαϊκής δικηγορικής εταιρείας. Ανακάλυψαν ότι πολιτικοί, αθλητές, εγκληματίες και άλλοι χρησιμοποιούν τις υπεράκτιες εταιρείες για παράνομους σκοπούς.

Έχουν αναλυθεί πάνω από 11 εκατομμύρια έγγραφα – τεράστιο έργο, το οποίο ποτέ δεν θα μπορούσε να διεκπεραιώσει ένας δημοσιογράφος μόνος του.

Τα αποτελέσματα ενός από τα μεγαλύτερα χρηματοοικονομικά σκάνδαλα του κόσμου δημοσιεύτηκαν το 2016 σε διάφορες γλώσσες από εκατοντάδες μέσα μαζικής ενημέρωσης.