3. Πώς αντιμετωπίζουμε «ειδικούς στην επικοινωνία»

3. Πώς αντιμετωπίζουμε «ειδικούς στην επικοινωνία»


Διάφοροι επίσημοι εκπρόσωποι και υπεύθυνοι δημοσίων σχέσεων παίζουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο στις επαφές δημοσιογράφων και δημοσίων προσώπων. Κάποιες φορές μπορεί μάλιστα να είναι παρόντες και στη συνέντευξη ή να σας δώσουν εκ των προτέρων έναν κατάλογο θεμάτων που δεν θα πρέπει να θίξετε.

Ο Dennis Barker, πρώην ρεπόρτερ της Guardian, εφημερίδας του Ηνωμένου Βασιλείου, πήρε κάποιες χρήσιμες ερμηνείες για τους ειδικούς στην επικοινωνία από έναν Bρετανό κυβερνητικό εκπρόσωπο (ο οποίος, ευλόγως, προτίμησε να παραμείνει ανώνυμος).

Οι δικαιολογίες που σας δίνουν μπορεί να είναι αληθινές. Παρά ταύτα παραμένουν δικαιολογίες και έχετε πάντα το δικαίωμα να τις αμφισβητήσετε. Μια χρήσιμη ερώτηση εδώ είναι: «Αν δεν μπορείτε να μου πείτε εσείς, ποιος μπορεί;». Πολύ συχνά, ο αρμόδιος τον οποίο ρωτάτε μπορεί να ακολουθεί εντολές των ανωτέρων του, ενώ μπορεί και να μην του έχουν δοθεί κάποιες πληροφορίες. Με άλλα λόγια, όταν δεν σας απαντούν ή όταν υιοθετούν αμυντική στάση, κάνουν απλά τη δουλειά τους. Το πρόβλημα είναι του εκπροσώπου, όχι δικό σας. Οι κυβερνήσεις, εκτός από εξαιρετικές περιστάσεις, δεν έχουν το περιθώριο να επικρίνονται ακόμα και όταν φταίνε. Δώστε στον εκπρόσωπο την ευκαιρία να μεταφέρει ένα θετικό μήνυμα μαζί με το αρνητικό και θα δείτε ότι μπορεί να είναι πιο ανοικτός.

Τους ρεπόρτερ απασχολούν θέματα που η κοινωνία των πολιτών θεωρεί ότι οφείλουν να αντιμετωπίζονται ως σημαντικά. Αν δεν είναι σημαντικά για την κυβέρνηση, υπάρχει βάσιμος λόγος ανησυχίας. Ρωτήστε: «Γιατί δεν μπορείτε να το συζητήσετε;» ή «Γιατί δεν ανησυχεί περισσότερο η κυβέρνηση;» Οι προτεραιότητες του ρεπόρτερ μπορεί να μην είναι και προτεραιότητες της κυβέρνησης. Οι κυβερνήσεις μπορεί να έχουν «μεγαλύτερες ανησυχίες». Αυτό που φέρνει τους εκπροσώπους τύπου σε δύσκολη θέση είναι οι ερωτήσεις για συγκεκριμένες λεπτομέρειες.

Οι επιθετικοί, άπειροι ρεπόρτερ ικανοποιούνται ευκολότερα από τους καλά πληροφορημένους, έμπειρους και ψύχραιμους δημοσιογράφους. Οι εκπρόσωποι τύπου ελπίζουν ότι οι ρεπόρτερ θα καλυφθούν από τις γενικότητες και δεν θα συνεχίσουν. Τη στιγμή που σκέφτονται: Εδώ δεν υπάρχει τίτλος, τους βλέπεις να χάνουν συνειδητά το ενδιαφέρον τους. Με άλλα λόγια, μια σημαντική τεχνική χειρισμού της πληροφορίας είναι να υποβαθμίζονται εξελίξεις για να εκτρέπονται από τους στόχους τους δημοσιογράφοι που επιδιώκουν τον εντυπωσιασμό. Οι δημοσιογράφοι που εστιάζουν απλά στην ανεύρεση νέας πληροφορίας και επιμένουν ακόμα και όταν τα πραγματικά περιστατικά φαντάζουν βαρετά έχουν πολλές πιθανότητες να εντοπίσουν ένα καλό θέμα για ρεπορτάζ.

Αν σας πουν ότι οι πληροφορίες σας δεν είναι σωστές, μην θεωρήσετε ότι όντως δεν είναι. Μη διστάσετε να πείτε «Αν κάνω λάθος, ζητώ συγγνώμη αλλά…» και να κάνετε μια διευκρινιστική ερώτηση που περιλαμβάνει γεγονότα τα οποία υποστηρίζουν τον ισχυρισμό σας. Αν απαντήσουν με ερώτηση, ξαναπετάξτε το μπαλάκι. Ορισμένοι από τους ειδικούς στον χειρισμό της πληροφορίας θα αποφύγουν την ερώτησή σας με μια δική τους ερώτηση. Για παράδειγμα, αν ρωτήσετε «Αληθεύει ότι ο υπουργός εξακολουθεί να διατηρεί παράνομη σχέση;» μπορεί να ακούσετε «Γιατί εσείς οι δημοσιογράφοι έχετε κολλήσει σ’ αυτό το θέμα;» Μπορείτε να απαντήσετε «Κυρία εκπρόσωπε, γνωρίζετε, υποθέτω, ότι κανένας δεν ενδιαφέρεται για τις απόψεις των δημοσιογράφων. Δουλειά μου είναι να κάνω ερωτήσεις στις οποίες ζητούν απάντηση οι αναγνώστες μας. Και έχουμε δεχτεί άπειρες επιστολές για την οικογενειακή κατάσταση του υπουργού, οπότε…;»

Αν έχετε την αίσθηση ότι η ερώτηση δεν απαντήθηκε, να επιμείνετε: «Δεν έχω καταλάβει πλήρως την απάντηση. Θα μπορούσατε να επαναλάβετε;» ή «Δεν είμαι βέβαιος ότι έχετε απαντήσει πλήρως στην ερώτηση.» Είναι ένας ευγενικός τρόπος για να πείτε ότι δεν σας απάντησε καθόλου. Άλλες προτάσεις: «Θα προτιμούσατε να μην απαντήσετε στην ερώτηση;», «Τι σας εμποδίζει να απαντήσετε;» «Τι θα μπορούσε να συμβεί αν μου λέγατε;» ή «Ποιος θα μπορούσε να μου απαντήσει;»

Σκεφτείτε διάφορους τρόπους να προσεγγίζετε ζόρικες ερωτήσεις. Μερικές φορές ο καλύτερος τρόπος να κάνεις μια δύσκολη ερώτηση είναι απλά να την κάνεις. Αλλά αν ξιφομαχείτε με έναν επιδέξιο εκπρόσωπο, μπορεί να διαπιστώσετε ότι οι ηπιότερες προσεγγίσεις είναι αποτελεσματικότερες εκεί που μια άμεση ερώτηση δεν θα γινόταν δεκτή. Προειδοποιήστε τους και μετά ζητήστε τους να πάρουν το λόγο. Να ορισμένες προτάσεις: «Ίσως έχετε διαβάσει τις ειδήσεις που αναφέρουν…. Εσείς…;», «Γνωρίζω ότι το θέμα δεν είναι ευχάριστο, αλλά οι αναγνώστες μας θα ήθελαν να το θέσω…», «Βοηθήστε με να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα…», «Στη βουλή η αντιπολίτευση ανέφερε ότι εσείς…» ή «Θα θέλατε να σχολιάσετε το…;»