Để diễn giải các số liệu và đồ thị, trước hết hãy bắt đầu từ phần chú giải! Với đồ thị, bạn cần hiểu tỷ lệ và điểm bắt đầu. Thật dễ dàng để làm cho một thay đổi nhỏ trông vô cùng ấn tượng bằng cách tăng tỷ lệ và chỉ bắt đầu với phần của các số liệu cho thấy sự thay đổi. Bạn cần nhìn các phân số hoặc tỷ lệ phần trăm với con mắt nghi ngờ khi giải thích biểu đồ. Bạn cần luôn nhớ nội dung của phần trên nói về mẫu và nhóm so sánh.

Đôi khi, hai bộ số liệu dường như cho thấy cùng một quy luật, xu hướng. Tuy nhiên, điều này không chứng tỏ rằng chúng nhất thiết liên quan đến nhau hoặc có mối quan hệ nhân quả. Ví dụ, trẻ em to lớn hơn khi chúng già đi. Kỹ năng ngôn ngữ của trẻ em được cải thiện khi chúng lớn lên, cũng là cùng một xu hướng. Nhưng điều đó không có nghĩa là sự phát triển thể chất giúp cải thiện các kỹ năng ngôn ngữ! Một lần nữa, bạn cần đọc kỹ biểu đồ và đồ thị để đánh giá lý do tại sao có thể có một mối quan hệ tương quan ở đây. Liệu có nghiên cứu xác đáng nào trong một lĩnh vực tương tự hay không hoặc liệu có thể so sánh để chứng tỏ có mối quan hệ ở đây không? Tương tự như vậy, khi một sự việc nào đó xảy ra sau một sự việc khác thì không có nghĩa là điều đó nghiễm nhiên chứng minh rằng sự việc trước đã kéo theo sự việc thứ hai. Chỉ dữ liệu không sẽ không thể chứng minh được bất cứ điều gì. Nghiên cứu đòi hỏi phóng viên phải kiểm tra bối cảnh, loại trừ các nguyên nhân khác và xác định cơ chế chính xác cho thấy sự việc đầu tiên có thể gây ra sự việc thứ hai

Khi kiểm tra bối cảnh của dữ liệu, hãy kiểm tra xem tổ chức nào đã thực hiện khảo sát và liệu những dữ liệu này có đại diện cho những lợi ích cụ thể không. Hãng tin Reuters đã điều tra kết quả của một thí nghiệm thuốc lá điện tử do công ty Philip Morris International Inc. thực hiện. Công ty này muốn phát triển một dòng thuốc lá mà tác hại của việc hút một điếu thuốc không nhiều hơn tác hại khi dùng một tách cà phê. Bài báo của Reuters nói về cách mà các kết quả nghiên cứu đó có thể được diễn giải hoàn toàn ngược lại. Bạn cũng cần phải giữ con mắt phản biện khi tiếp cận các khảo sát do các trường đại học thực hiện. Một số khoa trong các trường đại học sử dụng nguồn tài trợ của các nhà tài trợ tư nhân để thực hiện khảo sát và có khả năng nhiều các nhà tài trợ tư nhân nhắm đến lợi ích cá nhân trong việc tài trợ cho nghiên cứu.

Đến lúc này, có lẽ bạn đã thu được thông tin bạn cần, có thể đó là tên của các nguồn tin tiềm năng và bạn đã xây dựng được cơ sở dữ liệu của mình. Chương tiếp theo sẽ giải thích cách xác định các nguồn tin con người đảm bảo và cách tìm hiểu sâu hơn về những gì họ đã tiết lộ.