1.1. Cách khuyến khích người được phỏng vấn chia sẻ

1.1. Cách khuyến khích người được phỏng vấn chia sẻ


Tùy thuộc vào mục đích của phóng sự, bạn có thể thực hiện phong cách “cuộc gặp không hẹn trước” (mặc dù mọi người thường coi điều này là thô lỗ) hoặc “gọi điện thoại” cho người có câu chuyện muốn kể với bạn. Nếu bạn liên tục bị chặn hoặc từ chối nói chuyện với một nguồn tin, bạn có thể thử “bí mật đeo bám” bằng cách lang thang quanh khu vực văn phòng của nguồn tin hoặc tại một sự kiện công cộng nơi bạn biết người đó sẽ có mặt. Tuy nhiên chiến lược này có thể phản tác dụng và điều quan trọng là bạn không nên hành xử theo kiểu như bạn đang phục kích người ta. Đơn giản là hãy giới thiệu bản thân một cách lịch sự và cho biết bạn rất mong muốn có cơ hội được trao đổi với họ. Nếu nguồn tin tỏ vẻ nghi ngờ thì có lẽ bạn sẽ cần có “người mở cửa” từ mạng lưới liên hệ của họ. Thư đề nghị được phỏng vấn gửi đến một công ty, tổ chức hoặc cơ quan chính phủ đều phải mang tính chính thức, thường là thông qua một văn phòng báo chí. Tác phong lịch sự sẽ mang lại thành công.

Bạn sẽ thấy việc tập dượt bài phát biểu giới thiệu ngắn trong đó nêu bật được tất cả các điểm chính của cuộc trò chuyện trước khi gọi điện thoại hoặc gặp gỡ ai đó là điều hữu ích. Ở giai đoạn này, bạn nên suy tính xem thời điểm nào là thích hợp để giới thiệu với họ rằng bạn là phóng viên. Trong trường hợp nào thì bạn sẽ giấu thông tin nghề nghiệp của mình và giả vờ là một người khác (ví dụ: đại diện bán hàng)? Bạn làm thế nào để đóng vai đó một cách thuyết phục?

Hãy nghĩ cách làm thế nào để biến một người mà bạn tình cờ gặp tại một cuộc họp trở thành nguồn tin để bạn có thể liên hệ lại trong tương lai. Hãy vạch ra một kế hoạch và liệt kê các vấn đề để thảo luận. Điều gì sẽ khiến người đó quan tâm? Bạn làm cách nào để khuyến khích nguồn tin thảo luận về các vấn đề tại nơi làm việc của mình? Cách tiếp cận của bạn khi tiếp xúc với một công chức có thâm niên có khác với cách tiếp cận khi nói chuyện với một người phục vụ ở quán bar hay không? Khác như thế nào? Đừng bao giờ đánh giá thấp trí thông minh của những người làm công việc tầm thường! Ngoài ra, hãy nói cụ thể và thực tế xem bạn cần người trả lời dành bao nhiêu thời gian cho cuộc phỏng vấn – 15 phút có thể là một thời gian dài đối với một bộ trưởng chính phủ, nhưng với một người đã trải qua sang chấn tâm lý thì có thể cần đến cả ngày trước khi họ có thể nói chuyện cởi mở.

Nếu một nguồn tin yêu cầu bạn cung cấp câu hỏi trước, bạn có thể phải chấp thuận yêu cầu này. Nhưng việc này thường không được coi là cách làm hay. Hãy thử hỏi xem, thay vào đó liệu bạn có thể gửi cho họ bản phác thảo chung cho chủ đề bạn hy vọng thực hiện. Gửi trước câu hỏi – ngoại trừ một số trường hợp cho các chuyên gia vì lý do đơn giản là có thể họ cần thời gian để đối chiếu tài liệu chuyên môn – sẽ khiến cuộc phỏng vấn mất tự nhiên và không thực chất. Nếu bạn phải gửi câu hỏi trước, hãy đảm bảo bạn có quyền đặt câu hỏi mở rộng.

Cũng có thể xảy ra trường hợp là một nguồn tin từ chối gặp bạn và thay vào đó lại gửi cho bạn một bản tường trình. Bạn sẽ phải thảo luận với tổng biên tập cách thích hợp nhất để giải quyết vấn đề này trong phóng sự của mình. Một dạng thức được khuyên dùng trong phóng sự là: “Chúng tôi đã yêu cầu được thực hiện một cuộc phỏng vấn và mặc dù yêu cầu này bị từ chối nhưng chúng tôi đã nhận được bản tường trình với nội dung như sau”, sau đó đăng đầy đủ tường trình của nguồn tin

Khi một nguồn tin sẵn sàng nói chuyện với bạn, hãy chọn một địa điểm phù hợp. Gặp tại nhà hoặc tại văn phòng của người đó sẽ mang lại cho họ một lợi thế tâm lý nho nhỏ – đó là “sân nhà” của họ – nhưng cũng có thể giúp họ cảm thấy thoải mái và cho phép bạn gặp họ trong bối cảnh thực tế. Nếu chọn văn phòng của bạn thì bạn sẽ có lợi thế tâm lý nhưng địa điểm này có thể quá công khai khiến nguồn tin không có cảm giác an toàn. Hãy suy nghĩ về bản chất của cuộc phỏng vấn và nghĩ xem liệu cuộc phỏng vấn này sẽ thành công nhất khi thực hiện ở một địa điểm công cộng hay kín đáo, về tâm trạng bạn muốn tạo ra cho cuộc phỏng vấn này và về những tiếng ồn xung quanh bởi điều này có thể cản trở bạn ghi âm lại cuộc trò chuyện.

Đối với các cuộc phỏng vấn chính thức, hãy gọi điện hoặc gửi email xác nhận thông tin để sau đó người được phỏng vấn không thể nói rằng cô ấy ‘quên”. Đừng chờ đợi người thư ký với lời hứa sẽ liên lạc lại với bạn. Chỉ chờ phản hồi trong một thời gian hợp lý, sau đó hãy chủ động gọi lại. Hãy kiên trì nhưng không gây phiền toái.