Η εξόρυξη δεδομένων είναι αναμφίβολα η πιο αντικειμενική μέθοδος για να φτάσετε σε αποδεικτικά στοιχεία. Σκεφτείτε ποια πληροφορία έχει περισσότερες πιθανότητες να σας οδηγήσει στη σωστή κατεύθυνση: μία καταγγελία από έναν νοσηλευόμενο ότι οι νοσοκόμες κλέβουν ή μία βάση δεδομένων του Υπουργείου Υγείας για πειθαρχικά και απολύσεις που συνδέονται με καταγγελίες για κλοπές την τελευταία πενταετία; Όπως συμβαίνει με όλες τις πληροφορίες, θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι δεν μπορείτε να αποκλείσετε ακόμα και την πιθανότητα χειρισμού των στατιστικών στοιχείων με σκοπό την παραπληροφόρηση. Πάντως, η καλά οργανωμένη αναζήτηση σε βάσεις δεδομένων έχει φέρει στην επιφάνεια εξαιρετικά σημαντικά θέματα την τελευταία δεκαετία.

Αποτελέσματα που έχουν ακόμα περισσότερο νόημα μπορούμε να βρούμε σε διεθνή δεδομένα. Για παράδειγμα, οι χορηγοί αναπτυξιακής βοήθειας δημοσιεύουν ορισμένες φορές εκθέσεις για τις δαπάνες που πραγματοποίησαν στη διάρκεια ενός έτους. Αν συλλέξετε τέτοια στοιχεία από χορηγούς που δραστηριοποιούνται στη χώρα σας και τα αναλύσετε, μπορείτε να βγάλετε ρεπορτάζ με τίτλους όπως «Η οικονομική βοήθεια από χορηγούς στην χώρα Χ αναλώθηκε κυρίως στην εκπαίδευση δημοσίων υπαλλήλων».

Η εξόρυξη δεδομένων δεν αφορά πάντα οικονομικά στοιχεία. Από αναλύσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν βγει θέματα για δίκτυα τρομοκρατίας, για υποστηρικτές πολιτικών κομμάτων και για διάφορα πρόσωπα με μεγάλη δύναμη σε μία συγκεκριμένη κοινότητα. Τα δίκτυα αυτά μπορεί να αφορούν μία συγκεκριμένη επαγγελματική κατηγορία, μία γεωγραφική περιοχή ή εξέχοντα μέλη ενός πολιτικού κόμματος. Μπορείτε να συνδυάσετε στοιχεία που αφορούν το εισόδημά κάποιων, τον εργοδότη τους και τους ανθρώπους που συναντάνε, και να βγάλετε κάποιο συμπέρασμα για τον τρόπο με τον οποίον επιδρούν στην κοινωνία.

Δεν χρειάζεται πάντα να αρχίζετε από το μηδέν· πολλοί δημοσιογράφοι και οργανισμοί έχουν ήδη δημοσιεύσει στοιχεία που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ως βάση για περαιτέρω έρευνα. Αυτές οι βάσεις δεδομένων μπορεί να περιέχουν άρθρα, έρευνες, μελέτες αλλά και επαφές. Στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, οι ερευνητές δημοσιογράφοι έχουν δημιουργήσει κέντρα που παράγουν βάσεις δεδομένων για να χρησιμοποιούνται από τους πολίτες. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση της Σιγκαπούρης έχει επίσης αναρτήσει ορισμένα από τα δεδομένα της.

Η Nicar στις Ηνωμένες Πολιτείες συγκέντρωσε στοιχεία για το κρατούμενους στο Γκουαντάναμο και έχει δημοσιοποιήσει τη σχετική βάση δεδομένων στην διεύθυνση: www.ire.org/nicar